Forseti Íslands, herra Guðni Th. Jóhannesson, afhenti í dag, þriðjudaginn 26. janúar, Íslensku bókmenntaverðlaunin 2020, við hátíðlega athöfn á Bessastöðum.

Íslensku bókmenntaverðlaunin nema einni milljón króna fyrir hvert verðlaunaverk og eru kostuð af Félagi íslenskra bókaútgefenda. Auk þess er verðlaunahöfum afhent skrautrituð verðlaunaskjöl og verðlaunagripir, hannaðir af Jóni Snorra Sigurðssyni á gullsmíðaverkstæði Jens; opin bók á granítstöpli með nafni verðlaunahöfundar og bókar hans.

Verðlaunin skiptust  í þrjá flokka og þeir sem að þessu sinni hlutu verðlaunin voru:

Fræðibækur og rit almenns efnis:

Sumarliði R. Ísleifsson fyrir bókina Í fjarska norðursins : Ísland og Grænland – viðhorfasaga í þúsund ár. Útgefandi: Sögufélag

Umsögn lokadómnefndar:

Löndin í norðri, Ísland og Grænland, voru öldum saman sveipuð dularfullum og framandi bjarma í augum þeirra ferðalanga sem þangað lögðu leið sína. Í ritinu Í fjarska norðursins – Ísland og Grænland – viðhorfasaga í þúsund ár tekst Sumarliða R. Ísleifssyni að varpa ljósi á rúmlega þúsund ára viðhorfasögu gagnvart íbúum þessara eyja á afar aðgengilegan og skýran hátt. Athyglisvert og fróðlegt er að bera saman frásagnir, skoðanir og ályktanir þeirra mörgu fræðimanna, rithöfunda og landkönnuða sem koma við sögu og sjá hvaða breytingar verða á ímynd þessara fjarlægu eyja í tímans rás. Bókin er glæsilegt og eigulegt rit, fallega hönnuð og með ríkulegu myndefni.

Barna- og ungmennabækur:

Arndís Þórarinsdóttir og Hulda Sigrún Bjarnadóttir fyrir bókinaBlokkin á heimsenda. Útgefandi: Mál og menning

Umsögn lokadómnefndar:

Blokkin á heimsenda er afar athyglisverð bók þar sem unnið er skemmtilega úr mjög frumlegri hugmynd. Frásögnin er áreynslulaus og á köflum bráðfyndin þótt mikilvægi samheldni og vináttu séu meginstef. Sagan er í vissum skilningi ævintýraleg og sýna höfundar mikla hugmyndaauðgi, en þó eru aðstæðurnar ekki óhugsandi og persónurnar eru bæði aðgengilegar og breyskar. Deilt er með sterkum hætti á neysluhyggju Vesturlanda og loftslagsváin er alltumlykjandi, án þess þó að þeim boðskap sé þröngvað upp á lesendur. Frásagnargleðin skín í gegn og sagan hefur burði til að heilla lesendur á öllum aldri.

Skáldverk:

Elísabet Kristín Jökulsdóttir fyrir bókina Aprílsólarkuldi. Útgefandi: JPV útgáfa

Umsögn lokadómnefndar:

Í fjórðu skáldsögu Elísabetar Jökulsdóttur, Aprílsólarkulda, er fjallað á tilfinningaríkan og ljóðrænan hátt um föðurmissi, ást, sorg og geðheilbrigði. Þar segir Elísabet afar persónulega sögu byggða á brotum úr eigin ævi. Höfundur hefur gott vald á skáldsagnaforminu og nýtir það til hins ýtrasta. Þar fær ríkt myndmál og næmni sem einkennt hefur ljóðagerð Elísabetar að njóta sín vel og blæbrigðaríkur textinn leiðir lesandann óvænta en hrífandi leið í gegnum átakanlega sögu. Skáldævisaga Elísabetar er sérlega athyglisverð viðbót í þeirri tiltölulega nýskilgreindu bókmenntategund.

Við áætlum að opna Bókamarkaðinn á Laugardalsvelli fimmtudaginn 25. febrúar og munum starfrækja markaðinn fram til 14. mars.

Útgefendum sem vilja koma bókum sínum á markaðinn, er bent á að hafa samband við Bryndísi Loftsdóttur hjá Félagi íslenskra bókaútgefenda á netfangið bryndis@fibut.is

 

 

Tilnefningar til Íslensku bókmenntaverðlaunanna 2020 voru kynntar í Kiljuþætti Egils Helgasonar, miðvikudaginn 2. desember.

Íslensku bókmenntaverðlaunin 2020 verða afhent um mánaðarmótin janúar-febrúar á komandi ári af forseta Íslands, Guðna Th. Jóhannessyni. Formenn dómnefndanna þriggja, sem valið hafa tilnefningarnar, munu koma saman ásamt forsetaskipuðum formanni, Ingunni Ásdísardóttur og velja einn verðlaunahafa úr hverjum flokki. Verðlaunaupphæðin er ein milljón króna fyrir hvert verðlaunaverk. Félag íslenskra bókaútgefenda kostar verðlaunin.

Verðlaunin voru fyrst veitt árið 1989 og er ætlað að draga fram athyglisverðustu útgáfubækur hvers árs. Þetta er í 32. sinn sem tilnefnt er til verðlaunanna. Sambærileg verðlaun eru veitt af útgefendafélögum í Svíþjóð og Noregi. Sænsku verðlaunin eru jafn gömul þeim íslensku, voru stofnuð árið 1989, og bera nafnið Augustpriset (http://www.augustpriset.se/). Norsku verðlaunin heita Brageprisen (http://brageprisen.no/). Þau voru stofnuð árið 1992.

Eftirfarandi höfundar eru tilnefndir í flokki fræðibóka og rita almenns efnis:

Bókin er afrakstur mikilvægrar og vandaðrar fræðilegrar rannsóknar á jafnréttisbaráttunni á Íslandi í 100 ár, en einnig á stjórnmála- og menningarsögunni. Uppsetning bókarinnar er áhugaverð og hönnunin nýstárleg þar sem fjöldi ljósmynda, veggspjalda og úrklippa eru notaðar til að glæða söguna lífi.  

Aldauða dýrategunda hefur ekki verið gefinn mikill gaumur til þessa hér á landi. Því er mikill fengur að þessari bók, sem beinir sjónum okkar m.a. að útrýmingarhættu og margvíslegum umhverfisvanda sem við stöndum frammi fyrir. Geirfuglabækur tveggja breskra fræðimanna sem héldu í Íslandsleiðangur 1858 og höfundur hefur rannsakað í þaula varpa nýju ljósi á sögu og örlög síðustu geirfuglanna við strendur landsins.

Verkið er yfirgripsmikið og varpar áhugaverðu ljósi á stjórnmála- og stéttasögu vinstri manna hér á landi á 20. öldinni af miklu innsæi og hreinskilni. Um er að ræða tímamótarit þar sem nýjar og áður óaðgengilegar heimildir eru nýttar.

Vandað og löngu tímabært ritverk um fyrsta Íslendinginn sem lauk háskólaprófi í byggingarlist á síðustu öld. Líf Guðjóns Samúelssonar húsameistara var helgað starfi hans og list. Saga hans og ævistarfsins er vel og skilmerkilega rakin í bókinni. Höfundur byggir á víðtækum rannsóknum sínum og djúpum skilningi á viðfangsefninu. Fjölmargar myndir og uppdrættir prýða bókina.

Höfundi tekst að færa lesendum efni rannsóknar sinnar á mjög aðgengilegan og skýran hátt, þar sem hann varpar ljósi á rúmlega 1000 ára viðhorfasögu gagnvart íbúum þessara eyja. Bókin er glæsilegt og eigulegt rit, fallega hönnuð og vel myndskreytt.

Eftirfarandi höfundar eru tilnefndir í flokki barna- og ungmennabóka:

Frumleg og athyglisverð bók. Fyndin og áreynslulaus frásögn með snjöllum lausnum sem bera hugmyndaauðgi höfunda glöggt vitni. Mikilvægi samheldni og vináttu eru ákveðið meginstef í sögu sem deilir með sterkum hætti á neysluhyggju Vesturlanda. Loftslagsváin er alltumlykjandi en sterkum boðskapnum er aldrei þröngvað upp á lesandann heldur er hann borinn snyrtilega fram með húmor í aðalhlutverki.

Djúp og afar vel skrifuð spennusaga um úthugsaða ævintýraveröld sem höfundur hefur lagt mikla vinnu í að skapa og gera trúverðuga, með heillandi vangaveltum um vísindin og hið yfirnáttúrulega. Lesandinn er rækilega minntur á hvernig nútíma lifnaðarhættir gætu leitt mannkynið á glapstigu, án þess að boðskapurinn yfirtaki skemmtilega og oft æsispennandi atburðarás.

Áhrifarík bók þar sem höfundur dregur upp ljóslifandi mynd af fullsköpuðum ævintýraheimi. Sorg og missi eru gerð falleg skil sem og leitinni að hugrekki og innri styrk. Frásögnin er örugg, lýsandi og afar myndræn en þó skilur höfundur eftir rými til túlkunar og lesturs á milli línanna. Framhaldsins verður beðið með eftirvæntingu. 

Hlý og afar skemmtileg saga, raunsæ en þó með heillandi ævintýrablæ. Saga um hversdagsleikann með öllum sínum áskorunum og fólkið sem skiptir okkur mestu máli, en líka vináttu úr óvæntri átt, hjálpsemi og það að engum er alls varnað. Vandaðar myndir höfundar bæta heilmiklu við söguna ásamt fallegum frágangi og sniðugum fylgihlutum.

Heilsteypt og drepfyndin bók þar sem einstakt hugmyndaflug fær að blómstra. Óhefðbundinn sögumaður nýtur sín afar vel í bráðsniðugum lýsingum höfundar á tilfinningalífi hans og sýn á heiminn. Skemmtileg ærslasaga með klassískan boðskap um gildi sannrar vináttu. Einfaldar en stórskemmtilegar myndir falla vel að textanum og gera söguna enn betri.

Eftirfarandi höfundar eru tilnefndir í flokki skáldverka:

Í þessari fyrstu ljóðabók Arndísar Þórarinsdóttur er að finna leiftrandi lýsingar í meitluðum og fumlegum ljóðum sem skilja mikið eftir sig í huga lesandans að lestri loknum.

Heimspekilegar vangaveltur um lífið, dauðann og mannskepnuna sem dýrategund einkennir þessa sjöundu skáldsögu Auðar Övu Ólafsdóttur. Persónusköpunin í þessum fallega texta er bæði heillandi og eftirminnileg.

Aprílsólarkuldi er tilfinningarík og ljóðræn frásögn um föðurmissi, ást, sorg og geðveiki. Næmni Elísabetar Jökulsdóttur sem sést hefur í ljóðum hennar skilar sér í vel í skáldsagnaforminu.

Jónas Reynir Gunnarsson tæpir á helstu málum samtímans í þessari þriðju skáldsögu sinni. Fjallað er á margræðan hátt um tengsl náttúru og manns, innri átök hans og hið óumflýjanlega í tilverunni.

Í Snertingu eftir Ólaf Jóhann Ólafsson er dregin upp sannfærandi mynd af samfélaginu og aðstæðum fólks af ólíkum uppruna. Nútíð og fortíð er listilega fléttað saman þannig að úr verður skáldsaga sem skiptir máli.

 

 

Á skrifstofu Félags íslenskra bókaútgefenda stendur nú yfir skráning og móttaka framlagðra verka til Íslensku bókmenntaverðlaunanna. Verðlaunin skiptast í þrjá flokka; barna- og ungmennabækur, fræðibækur og rit almenns efnis og fagurbókmenntir.  Lokafrestur til skráninga framlagðra verka er 12. október og skulu verkin berast dómnefndum um leið og prentuð eintök eru tilbúin.

Gjald fyrir framlagðar bækur er 35.000 kr. Skila skal þremur eintökum af framlögðum verkum og má eins og áður á fyrsta stigi leggja fram handrit eða prófarkir. Nánari upplýsingar um bókmenntaverðlaunin fást á skrifstofu félagsins, fibut@fibut.is.

Í Bókatíðindum eru allir helstu útgáfutitlar ársins kynntir með stuttum texta, upplýsingum um höfunda, þýðendur og útgefendur ásamt kápumynd.

Bókatíðindum er dreift til heimila sem taka á móti fjölpósti, til bókaverslana og bókasafna. Þá verður í ár einnig hægt að nálgast blaðið í verslunum N1 á öllu landinu.

Nýjum útgefendum er bent á að koma upplýsingum um nafn, kennitölu, heimilisfang, netfang og símanúmer útgefanda á netfangið fibut@fibut.is með ósk um aðgang að skráningargrunni. 

Verð á kynningum: kr. 28.990,- + vsk. 

Við leitum eftir einstaklingum á ólíkum aldri, með fjölbreyttan bakgrunn og menntun, til þess að velja athyglisverðustu bækur ársins í dómnefnd Íslensku bókmenntaverðlaunanna.

Laun fyrir nefndarsetu eru kr. 125.000 auk þess sem nefndarmeðlimir fá allar framlagðar bækur í sínum flokki til eignar. Starfstímabilið er frá 10. september til 25. nóvember 2020.

 

 

Íslenskir bókaútgefendur bjóða margir upp á ókeypis heimsendingarþjónustu á Íslandi á meðan á samkomubanninu stendur eða fram til 13. apríl.

Lesendur í sóttkví eða einangrun eru hvattir til að geta þess í pöntunum sínum þannig að hægt sé að skilja sendingu eftir við hús og hingja í viðkomandi til að sækja út.

 

 

Útgefendur sem senda bækur með þessum hætti:

• AM forlag - www.amforlag.com
• Angústúra - www.angustura.is
• Benedikt bókaútgáfa - www.benedikt.is
• Bjartur Veröld - www.bjartur-verold.is
• Bókaútgáfan Hólar - holar@holabok.is
• Bókstafur (ef keyptar eru 3 eða fleiri bækur) - www.bokstafur.is
• Crymogea - www.crymogea.is
• Edda útgáfa (500 kr. gjald óháð magni) - www.edda.is 
• Forlagið - www.forlagid.is
• Iðnú - www.idnu.is
• Kver - www.kver.is/online-store
• Oran Books - www.oran.is
• Óðinsauga - pantanir@odinsauga.com
• Partus - www.partus.is
• Rósakot - www.rosakot.is
• Salka (frí heimsending á pöntunum yfir kr. 6.000) - www.salka.is
• Setberg (frí heimsending á pöntunum yfir kr. 5.000) - www.setberg.is
• Storytel - www.storytel.is
• Sögur útgáfa – www.sogurutgafa.is
• Una útgáfuhús - www.utgafuhus.is

Herra forseti, forsetafrú, höfundar, útgefendur, aðrir gestir hér á Bessastöðum og ekki síst þið sem heima sitjið,

Undanfarin tvö ár hefur verið framkvæmd lestrarkönnun af ýmsum aðilum sem tengjast bókum og bókmenningu. Um framkvæmd könnunarinnar sér Miðstöð íslenskra bókmennta og er hún gerð í samstarfi við helstu aðila á bókmenntasviðinu sem eru ásamt okkur í Félagi íslenskra bókaútgefenda; Rithöfundasamband Íslands, Hagþenkir, Borgarbókasafnið, Landsbókasafn – Háskólabókasafn og Reykjavík Bókmenntaborg UNESCO.

Niðurstöðurnar, sem voru birtar um miðjan nóvember s.l., eru að mörgu leyti áhugaverðar. Þar kemur m.a. fram að lestur hefur heldur aukist og þá sérstaklega vegna aukinnar notkunar hljóðbóka. Afkastamestu lesendurnir eru konur og barnafjölskyldur og ungt fólk les mikið á öðrum tungumálum en íslensku. Einnig kemur skýrt fram að samtal um um bækur lifir góðu lífi og hefur mikil áhrif á hvað fólk les. Þannig fær um helmingur svarenda hugmyndir að lesefni frá vinum og ættingjum.